Folwark w Lipinkach z wieku XVIII

Folwark w Lipinkach został zbudowany na lewym brzegu Lipianki, na niewielkim wzniesieniu, w 1780 roku. Był to pierwszy murowany budynek mieszkalny w Lipinkach, a prawdopodobnie także w całej gminie Lipinki. Zbudowano go z piaskowca, uzyskanego z rozbiórki drugiego lipińskiego kościoła, powstałego z fundacji hr. Jana Wielopolskiego w 1624 roku. Przyczyną rozbiórki kościoła było pękanie ścian i zapadanie się gruntu, a także kiepska jakość budulca.

Folwark w Lipinkach (koniec 2003 r.) – © Janusz Karp

Budynek był mieszkalną częścią gospodarstwa folwarcznego, stąd przylgnęła do niego zwyczajowa nazwa „folwark”. Przez wiele lat budynek folwarku był także siedzibą wójtostwa. Przed I wojną światową właścicielem folwarku był p. Herlik, pochodzący z Węgier. Po I wojnie światowej budynek folwarku kupił Józef Nowak z Harklowej, który osiedlił się w Lipinkach. Do czerwca 2003 roku folwark był zamieszkany przez kolejne pokolenia rodziny p. Nowaka.

Aleksander Karp, w swojej książce Lipinki. Zarys dziejów, tak opisuje wnętrze folwarku: „…sień, kuchnia, dwie izby mieszkalne, spiżarnia i zbrojownia. Podłogi były proste, z drzewa ciosanego, na których w izbach leżały skóry dzikich zwierząt. Meble to stoły, krzesła, ławy, komody, kufry, łóżka, fotele, itp.”

Budynek spłonął w nocy z 6 na 7 czerwca 2003 r., czyli w przeddzień referendum europejskiego. Dziś jego stan jest opłakany – pozbawiony dachu rozpada się na naszych oczach. Budynek, mimo że liczy sobie ponad 220 lat, nie jest wpisany do krajowego rejestru zabytków. Trudno zatem liczyć na to, że znajdą się środki na jego odbudowę. Prawdopodobnie ruina zostanie rozebrana, a materiał wykorzystany na nowych budowach. Bezpowrotnie zniknie kolejny kawałek naszej historii…

Tekst: Janusz Karp