Historia Lipinek w datach
Historia Lipinek w datach to dopiero szkic, który wymaga uzupełnienia. Kolejne daty, zwłaszcza z historii XX wieku będą się tu pojawiać sukcesywnie.
- 1363 – na mocy dekretu króla Kazimierza Wielkiego wystawionego 22-go lutego w Bieczu dla Michała z Cieszyna na 70 łanach w lesie zwanym „Brunów Las” została założona wieś Lipinki. Obejmowała wtedy dość duży teren od źródeł rzeki „Lubaszy” (teraz: Libuszanka), to znaczy dzisiejsze wsie Wapienne, Rozdziele i Lipinki.
- XIV w. – tuż po lokacji Lipinek utworzono we wsi parafię
- XV w. – na początku wieku wybudowano w Lipinkach pierwszy drewniany kościół p.w. św. Marcina
- 1474 – Lipinki zostały spalone podczas najazdu Macieja Korwina
- 1498 – ponowne nieszczęście – wieś pustoszy najazd Tatarów
- XVI w. – ponowna lokacja wsi dokonana przez Zygmunta I, który osadza w wyludnionych na skutek różnych klęsk Lipinkach Wołochów (Łemków).
- 1572 – kolejna zaraza morowego powietrza powoduje wyludnienie Lipinek
- 1595 – po wyludnieniu wsi przez choroby zakaźne zwane pomorem, w Lipinkach zostali osadzeni Ślązacy, o czym świadczą dzisiejsze nazwiska, jak: Jurasik, Szurek, Knapik itd.
- XVI w. – z Męciny Wielkiej do Lipinek zostaje przeniesiona gotycka figura Madonny z dzieciątkiem, znana później jako Matka Boża Lipińska; umieszczono ją w pierwszym lipińskim kościele pod wezwaniem św. Marcina
- 1624 – hr. Jan Wielopolski funduje w Lipinkach drugi kościół p.w. Matki Boskiej Wniebowziętej
- poł. XVII w. – Lipinki znacznie ucierpiały podczas „potopu” szwedzkiego i najazdu wojsk Jerzego II Rakoczego
- XVII/XVIII w. – wieś stanowi tak zwaną królewszczyznę, trzymaną przez Cieklińskich, a potem Wielopolskich
- XVIII w. – Lipinki stanowią ośrodek tak zwanego niegrodowego starostwa lipińskiego (razem z Rozdzielem, Siarami i Sękową).
- 1777 – po pierwszym rozbiorze rząd austriacki wystawił królewszczyznę na licytację. Całe starostwo lipińskie zakupił hr. Ewaryst Kuropatnicki herbu Nieczuja.
- 1780-83 – hrabia Kuropatnicki buduje w Lipinkach trzeci kościół, stojący do dzisiaj
- 1788 – umiera hrabia Kuropatnicki, jego żona w 1789. Kolejnymi właścicielami Lipinek są: Józef Kuropatnicki, Teofil Łętowski, hrabina Jadwiga Straszewska oraz Jadwiga i Wincenty Byszewscy.
- 1830-32 – ludność Lipinek i okolicznych wsi dziesiątkuje cholera
- 1846 – podczas rabacji galicyjskiej w Lipinkach spokojnie – miejscowa straż chłopska strzeże, aby do wioski nie przedostały się zbrojne grupy z okolicy
- 1850 – data przypadkowego odkrycia w Lipinkach bogatych złóż ropy naftowej (oleju skalnego)
- 1854 – powstaje w Lipinkach pierwsza kopanka ropy naftowej – „Anna”
- 1860 – powstaje w Lipinkach trzecia na ziemiach polskich kopalnia ropy naftowej (po Bóbrce – 1854 i Klęczanach – 1858)
- 1875 – w Lipinkach powstaje rafineria ropy naftowej
- 1909 – Straszewscy budują w Lipinkach nową rezydencję – dwór, który istnieje do dzisiaj
- 1914 – rafinerię niszczą Austriacy wycofujący się pod naporem wojsk rosyjskich
- V 1915 – podczas I wojny światowej w drugim dniu bitwy pod Gorlicami wojska niemieckie bez większych strat zajmują Lipinki, a następnie na wzgórzach położonych na wschód od wsi toczą z Rosjanami ciężkie boje.
- 1918 – powstaje Gmina Zbiorowa Lipinki, w skład której wchodziły: Wójtowa, Pagorzyna, Kryg, Bednarka, Rozdziele i Wapienne
- 9 IX 1939 – do Lipinek od strony Rozdziela wkraczają Niemcy
- 29 II 1940 – w wyniku prowadzonej wśród miejscowej ludności łapanki pierwsza grupa dziewcząt i chłopców wywieziona na roboty do Niemiec
- 17 I 1945 – wojska sowieckie (70 radziecka dywizja gwardyjska generała J. Gusiewa) wkraczają do Lipinek – „wyzwolenie”
- po II wojnie św. – Lipinki rozwijają się bardzo szybko: zbudowano tu m.in. wiejski dom towarowy, oddano do użytku przedszkole, ośrodek zdrowia (obecnie w budynku dworskim), bank spółdzielczy; w latach późniejszych powstaje obiekt Urzędu Gminy a także remiza strażacka
- 8 I 1972 – tragiczny pożar sanktuarium maryjnego
- 17 VIII 1980 – Ks. Bp. Jerzy Ablewicz dokonuje koronacji Łaskami Słynącej Figury Matki Bożej Lipińskiej
- 1989 – zakończono gazyfikację
- 1995 – referendum w sprawie przynależności wsi do powiatu gorlickiego (woj. małopolskie), a nie powiatu jasielskiego (woj. podkarpackie)
- 2005 – zakończenie budowy nowego kościoła w Lipinkach i przeniesienie MB Lipińskiej do sanktuarium w centrum wsi
Najnowsze komentarze