Dawna cerkiew w Bednarce

Cerkiew pod wezwaniem Opieki Najświętszej Maryi Panny wybudowano w 1900 roku (choć niektóre źródła podają datę o rok późniejszą). Ma dwie niewysokie wieże, kryta jest felcowaną blachą. Cerkiew w Bednarce jest orientowana czyli sanktuarium znajduje się po stronie wschodniej. Plac przycerkiewny otacza kute ogrodzenie, wokół rosną kilkusetletnie drzewa.

Cerkiew w Bednarce – © Janusz Karp

Wnętrze świątyni jest wyjątkowo starannie zadbane. Podczas remontu przeprowadzonego przed dwoma laty wymieniono posadzkę, odnowiono ikonostas i polichromie. Na szczególną uwagę zasługuje ikonostas. Jego górna część jest nowa, ikony zostały namalowane w miejscu starych przez ukraińskich artystów. Oryginalne są natomiast cztery ikony „namiestne”, umieszczone na dole ikonostasu. Obrazują one (od lewej): św. Mikołaja, Matkę Bożą z Dzieciątkiem (Hodegetria), Chrystusa Nauczającego i Archanioła Michała. Wśród ikon namiestnych zawsze po prawej stronie umieszczano ikonę „chramową” czyli obrazującą patrona świątyni. Ale w Bednarce nietypowo w tym miejscu znajduje się ikona Archanioła Michała.

Nietypowy jest również układ tak zwanych „prazdników” czyli ikon przedstawiających najważniejsze święta kalendarza liturgicznego. Zazwyczaj prazdników było dwanaście, a w Bednarce jest ich tylko sześć. Wizerunek patronki cerkwi umieszczono na suficie wraz z przedstawieniem procesji wiernych. Wizerunek Maryi Panny jest nowy, wykonany kilka lat temu przez artystów z Ukrainy, natomiast procesja jest oryginałem. Być może wśród uczestników procesji przedstawiono fundatorów świątyni, co było dość często stosowaną formą zadośćuczynienia za pomoc finansową w budowie cerkwi. Wiele ikon wchodzących niegdyś w skład ikonostasu jest nadal przechowywanych przez parafian – ich stan jest jednak bardzo zły i wymagają fachowej konserwacji, na którą obecnie nie ma środków.

W ikonostasie zachowały się także starannie odnowione, złocone wrota diakońskie i wrota carskie, które wykonał rymanowski artysta o nazwisku Szajna w 1900 roku. Świadczy o tym sygnatura wyryta na odwrotnej stronie carskich wrót. W prezbiterium znajduje się ołtarz z relikwiarzem w kształcie cerkwi.

Wcześniejsza cerkiew była drewniana i zbudowano ją na pewno przed 1828 rokiem, z którego pochodzi najstarsza pisana wzmianka o niej. Wiadomo też, że także była pod wezwaniem Opieki Najświętszej Maryi Panny i że została zniszczona przez pożar. Obecną cerkiew wzniesiono w znacznym stopniu dzięki pomocy mieszkańców Bednarki, którzy wyemigrowali do USA. Wg danych w 1899 roku na emigracji przebywało 128 osób spośród całkowitej liczby 858 mieszkańców. W 1909 odnotowano aż 360 emigrantów z 860 mieszkańców wsi. Dziś dawna cerkiew w Bednarce pełni funkcję kościoła pod wezwaniem MB Nieustającej Pomocy. Jest kościołem filialnym Parafii Rzymsko – Katolickiej w Lipinkach.

P.S. Zdjęcia wykonano dzięki uprzejmości sołtysa Bednarki – p. Eugeniusza Królikowskiego, który przekazał także informacje o pracach konserwatorskich w cerkwi.

Tekst i fotografie: Janusz Karp