Austriacka mapa Galicji z XIX w.
W formie historycznej ciekawostki przedstawiamy fragment starej austriackiej mapy obejmujący teren obecnej gminy Lipinki. Mapę wykonano pod koniec XIX wieku, ale podobno aktualizowano ją tuż przed wybuchem I wojny światowej. Jest dość nieczytelna, zwłaszcza że ukształtowanie terenu przedstawiono nie przy pomocy poziomic, ale pionowych kresek równoległych do stoku.
Po dokładnym przyjrzeniu się wyżej zamieszczonej mapie nasuwa się garść refleksji lub może raczej pytań. Dla lepszej przejrzystości ciekawsze dla mnie miejsca zaznaczyłem dużymi literami alfabetu:
- A – bardzo ważnym punktem strategicznym musiała być lipińska rafineria znajdująca się po prawej stronie drogi Libusza-Lipinki. Świadczy o tym wyraźne wyróżnienie tego obiektu.
- B – równie dokładnie zaznaczony jest budynek dworski i musi to być lokalizacja starego dworu. Ciekaw jestem, w którym miejscu się znajdował. Z położenia względem stawu (C) wnioskować można, że gdzieś w okolicy obecnego budynku Urzędu Gminy (?).
- C – staw w parku dworskim. Pomiędzy nim i starym dworem powinna prowadzić droga na Pagorzynę wraz z mostem przez rzekę, ale nic takiego tutaj nie ma. Kiedy powstał najważniejszy obecnie most w Lipinkach?
- D – bardzo duże znaczenie dla Austriaków musiały mieć drogi prowadzące na wschód, w stronę Rękawa. Dlaczego i które to drogi?
- E – tu zupełna zagadka. Czy na szczycie wzgórza zaznaczono kapliczkę, czy jest to przypadkowy układ kresek?
- F, G – figura św. Józefa po lewej stronie drogi na Pagorzynę to nic dziwnego, ale zaznaczono jeszcze jeden obiekt: figurę lub krzyż. Lokalizacja gdzieś w okolicy Stawów… Czy ma to związek ze starym cmentarzem cholerycznym?
- H – Bednarskie i znajdująca się tam świątynia lub kaplica? Kolejna zagadka…
- I – domy po lewej stronie drogi Pagorzyna-Bednarka. Nigdy nie byłem w tym miejscu, ale domów tam chyba nie ma…
- J – Cieklinka wyższa o kilka metrów? Może tylko pomyłka.
- K – zaznaczone zdrojowisko w Wapiennem, nazwa powinna brzmieć Schwedebad, ale napis jest trochę nieczytelny.
To są moje uwagi, ale zapraszam Was do dyskusji! Jeżeli masz jakieś spostrzeżenia na temat tej mapy lub nie zgadzasz się z moimi, zabierz głos. Może wspólnie odkryjemy jakieś tajemnice?
oprac. Piotr Popielarz
Dziękuję za cenne informacje i świetny link. Pozdrawiam Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krośnieńskiej, które działa już od ponad pół wieku. Nasze Towarzystwo „Jastrzębiec” w tej perspektywie jest ledwie oseskiem. Pozdrawiam też Pana Wiceprezesa :)
Dziękuję za miłe słowa :-)
Pozdrawiam wzajemnie życząc sukcesów w regionalistycznej pasji :-)
Ta mapa austriacka to tzw. Karte der österreichisch-ungarischen Monarchie 1:75 000 – Grybów und Gorlice. Arkusz takiej mapy – z 1903 roku ma Pan pod linkiem:
http://www.smzk.org/index.php?option=com_content&view=article&id=415%3A7xxiv1903&catid=49%3Akuk-mgi&Itemid=97
Rafineria w Lipinkach jest już wprost opisana, widać też rozwój miejscowości.
Pozdrawiam