Kandelabr w różnych religiach

Kandelabry – historia świeczników

Wśród świeczników możemy wyróżnić wyroby o różnej liczbie ramion. Ten trzymający jedną świecę to lichtarz, a dwie – bout de la table. Z kolei siedmioramienny nazywany jest menorą, natomiast dziewięcioramienny chanukiją. Każdy z tych wyrobów można nazwać kandelabrem, gdyż słowo to określa wolnostojący świecznik pozwalający na umieszczenie w nim wielu świec, bez precyzowania dokładnej ich ilości.

Pierwsze wzmianki o kandelabrach pojawiły się w przedrzymskich czasach. Co interesujące, nie były one wtedy tak popularne jak oliwne lampy, stanowiące wtedy główne źródło oświetlenia. Zmieniło się to jednak po upadku imperium rzymskiego, co wiązało się ze spadkiem produkcji oliwy. Było to także związane z rozwojem europejskich państw, w których nie było upraw oliwek.

We wczesnym średniowieczu kandelabry cieszyły się coraz większą popularnością. Wykonywano je wtedy zazwyczaj z metalu, a zbudowane były z podstawy, trzonu oraz nastawy z ramionami. Co ciekawe, kandelabry przez długi czas zdobiły tylko wnętrza świątyń oraz domów zamożnych osób. W XVIII wieku mieszczaństwo zaczęło się jednak bogacić, dzięki czemu mogło sobie pozwolić na taką formę oświetlenia mieszkań.

Dzięki skonstruowaniu lampy naftowej i następnym odkryciom, pozwalającym korzystać z elektrycznego oświetlenia, rola kandelabrów się osłabiła. Wciąż są one jednak doceniane – wykorzystuje się je w tradycyjnych obrzędach, w celach religijnych, jak i w domach.

Obecnie możemy podziwiać kandelabry wykonane z różnych materiałów, wyróżniające się odmienną estetyką – koniecznie sprawdź wysokiej jakości świeczniki.

Menora – siedmioramienny kandelabr

Siedmioramienny świecznik już w starożytności stał się symbolem judaizmu. Jego dokładna budowa została opisana w Starym Testamencie Pisma Świętego – jego kształt miał zostać objawiony Mojżeszowi przez Boga podczas wędrówki Izraelitów do Ziemi Obiecanej. Z trzonu kandelabru miało wychodzić sześć ramion – trzy w lewo i trzy w prawą stronę – a na jego szczycie i ramionach miała znajdować się oliwna lampa.

Menora ma stanowić symbol życia i światła. Niektóre interpretacje wspominają również, że przedstawia ona boskie światło czuwania nad Izraelitami czy rozjaśnienie ciemności pogaństwa, jak i wszechobecną Opatrzność Bożą. Sama budowa świecznika może z kolei stanowić nawiązanie do szałwii palestyńskiej, która ma zapewniać nieśmiertelność.

Ilość ramion może wskazywać na siedem dni, podczas których Bóg stworzył świat, jak i przypominać o Siedmiu Darach Ducha Świętego. W Księdze Zachariasza możemy natomiast znaleźć wskazanie, że siedem ramion ma symbolizować oczy Jahwe, które uważnie obserwuje ludzi.

Chanukija – dziewięcioramienny kandelabr

Menora chanukowa, czyli chanukija, stanowi uniwersalny symbol wolności religijnej. Świecznik ten wykorzystywany jest podczas Święta Świateł, zwanego Chanuką, czyli jednego z najważniejszych, przepełnionych radością świąt judaizmu. To ruchome święto historyczne, powstałe na bazie wydarzeń opisanych w Księgach Machabejskich. Jego najistotniejszym elementem jest codzienne zapalanie świateł.

Zapalanie świec menory chanukowej pozwala na głoszenie i upamiętnienie chanukowego cudu. Miał on miejsce za czasów panowania Antiocha IV, podczas powstania żydowskiego przeciwko Grekom. Syryjski król pragnąć przemocą hellenizować Żydów, co poskutkowało rozwojem wojny o wolność religijną. W trakcie walk powstańcy odzyskali Świątynię Jerozolimską i wznowili rytuał zapalania tego kandelabru. Świece paliły się wtedy aż przez osiem dni.

Kandelabry w różnych religiach prezentują odmienną historią, jak i posiadają różną liczbę ramion – co jednak najważniejsze, wszystkie kryją w sobie bogatą, wyjątkową symbolikę.